Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн хастарӗсем хӗлле ҫул-йӗре еплерехйӗркене кӗртнине тӗрӗсленӗ. Ҫулсене Шупашкар районӗнче пӑртан та юртан лайӑх тасатнине палӑртнӑ. Муркаш районӗнчи ҫул-йӗр пирки вара апла калаймӑн. Ҫил-тӑман вӑйлӑ кустарнӑранпа икӗ эрне иртнӗ пулин те ку тӑрӑхра пӑра катса пӗтермен, юра турттарса тухман. М-7 автоҫул ҫинчен вырӑнти ҫулсем ҫине пӑрӑнса кӗнӗ ҫӗрте кӗрт 2 метр ҫӳллӗшех купаланнӑ.
«Ҫул-йӗр тӗрӗслевӗ» проект ертӳҫи Илья Власов палӑртнӑ тӑрӑх, хӗллехи уйӑхсенче ҫула кирлӗ пек пӑхса тӑманшӑн подряд организацийӗ тӗлӗшпе суд ӗҫӗ пуҫарнӑ, тӗпчев пырать.
Унсӑр пуҫне Халӑх фрончӗн хастарӗсем Муркаш районӗнчи «Атӑл» — Мӑн Сӗнтӗр — Шашкар пристанӗ ҫулӑн икӗ ҫухрӑма тӑсӑлакан пайӗнче пысӑк лакӑмсенех асӑрханӑ.
Ҫак кунсенче республикӑри район-хулара пӗлтӗрхи ӗҫ-хӗле пӗтӗмлетекен пухусем иртнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Маларах, эпир пӗлнӗ тӑрӑх, шӑмӑршӑсемпе патӑрьелсем, муркашсем пуҫтарӑннӑ. Ӗнер ун пек пухусем Сӗнтӗрвӑрри тата Шупашкар районӗсенче иртнӗ.
Кӳкеҫринче Шупашкар район пульницин тӗп тухтӑрӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Елена Петрова унти тухтӑрсен пулӑшӑвӗпе халӑхӑн 90 ытла проценчӗ кӑмӑллӑ тесе ӗнентернӗ. Пухӑва хутшӑннӑ Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ку цифрӑна шанмасӑртарах йышӑннӑ. «Ыйтӑма хӑвӑр ирттеретӗр-им?» — тӗлӗннине пытарман республика ертӳҫи. «Медицина страхованийӗн фончӗ», — хуравланӑ шурӑ халатлисен ертӳҫи.
Михаил Васильевич Шупашкар районӗнче халӑхӑн 40 проценчӗ тухтӑрсемпе кӑмӑлсӑр тесе шухӑшланине пӗлтернӗ. Чӑн та, хӑш-пӗр ҫӗрте фельдшерпа акушер пункчӗсене хупнӑ, хӑш-пӗр вырӑнта черет вӑрӑм...
Чӑваш Енри район-хулара иртнӗ ҫулхи ӗҫе пӗтӗмлетме пуҫларӗҫ. Ӗнер, нарӑс уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Куславккара пуху иртнӗ. Унта Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та хутшӑннӑ.
Пухуччен Михаил Игнатьев Куславкка район пуҫлӑхӗпе Юрий Петровпа тата район администрацийӗн пуҫлӑхӗпе Андрей Васильевпа тӗл пулнӑ. «Ертӳҫӗсем муниципалитетӑн бюджечӗ пирки сӳтсе явнӑ, районӑн малашнехи аталанӑвӗн ҫул-йӗрӗ ҫинчен калаҫнӑ», — хыпарланӑ Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче.
«Ӗҫ укҫин парӑмӗ пачах та пулмалла мар. Халӑхӑн пурнӑҫ шайне ӳстерсе пымалла. Вӗрентӗве, сывлӑх сыхлавне аталантарассипе ҫине тӑмалла. Халӑха ӗҫ вырӑнӗпе тивӗҫтерес ыйтупа та пысӑк тимлӗх уйӑрмалла», — тесе палӑртнӑ Михаил Игнатьев.
Ыран Патӑрьел тата Шӑмӑршӑ районӗсенче пухусем иртӗҫ, шӑматкун — Муркашра.
Канашра пурӑнакансем вышка лартнине хирӗҫлесе митинга тухнӑ. Карас ҫыхӑнӑвӗн вышки, канашсем шухӑшланӑ тӑрӑх, сывлӑха хавшатӗ. Ҫав вӑхӑтрах Роспотребнадзор специалисчӗсем карас ҫыхӑнӑвӗн вышки йӗркеллех, ҫынсен сывлӑхне сиен кӳмест тесе ӗнентернӗ.
Хула ҫыннисен митингӗ пирки вырӑнти телекурав пӗлтернӗ.
Ятарлӑ ирӗк ыйтмасӑрах урама пухӑннисен тӗлӗшпе пакунлисем административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ.
Пӗлтӗрхи ҫулла Муркаш районӗнчи юнкӑсем карас ҫыхӑнӑвӗн кампанийӗсенчен пӗри вышка лартсан сехӗрленсе ӳкнӗччӗ. Аса илтерер, вышкӑна вырнаҫтарма Матвей ятлӑ ҫын хӑйӗн ҫӗрӗ ҫинче вырнаҫтарма ирӗк панӑ. «Вӑл япӑх мар укҫа илсе пурӑнӗ, вышка епле витӗм кӳни вара паллӑ мар», — тесе ҫынсем пухӑва пуҫтарӑннӑччӗ.
Паян Чӑваш Енре рейс автобусӗ инкеке лекнӗ. «Мускав—Шупашкар» маршрутпа ҫӳрекенскер М-7 ҫул ҫинче, Муркаш районӗнчи Калайкасси ялӗ тӗлӗнче, умра пыракан ҫӑмӑл машина ҫине пырса кӗнӗ, унта вӑл ҫул хӗрринчи канава анса кайнӑ. Инкек ирхи 9 сехет те 30 минутсенче пулнӑ.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, автобус умӗнчи ҫӑмӑл машина хӑвӑртлӑха кӗтмен ҫӗртен чакарнӑ. Ҫил-тӑманлӑ ҫанталӑкра умри ҫул япӑх курӑнать те, автобус машинӑпа ҫапӑннӑ. Кювета чӑмнӑ хыҫҫӑн автобус хӑяккӑн тӳнсе кайнӑ.
Малтанласа пӗлтернине ӗненсен, автобусрисем аманса тухтӑрсенчен пулӑшу ыйтман. Рейс автобусӗн хуҫи инкек хыҫҫӑн вырӑна урӑх автобус янӑ, пассажирсем ун ҫине куҫса ларнӑ та Мускавалла ҫул тытнӑ.
Кӑҫал «Хӑрушсӑр тата пахалӑхлӑ ҫулсем» проект малалла пурнӑҫланӗ. 2018 ҫулта ҫулсене юсамашкӑн 1 миллион та 461 пин тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ. Ку укҫапа 143 ҫухрӑма юсӗҫ.
Кӑҫал проект валли уйӑрма палӑртнӑ укҫа-тенкӗрен 730 миллион тенки федераци хыснинчен пулӗ. Сӑмах май, пӗлтӗр ку тӗллевпе 1 миллион та 268 пин тенкӗ тӑкакланӑ. Ҫитес ҫул валли вара 1 миллион та 360 пин тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ.
Кӑҫал «Хӑрушсӑр тата пахалӑхлӑ ҫулсем» проектпа килӗшӳллӗн Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти, Муркаш тата Шупашкар районӗсенчи ҫулсене юсӗҫ. Хальлӗхе республикӑра 95 ҫухрӑм ҫула йӗркене кӗртнӗ.
Ӗнер Муркаш районӗнчи Ҫармӑҫкасси ялӗ патӗнче инкек пулнӑ. Ирхи 7 сехет те 55 минутра М-7 трасса ҫинче икӗ автомобиль ҫапӑннӑ.
Ҫул-йӗр ҫинчи пӑтӑрмах пирки Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-служби пӗлтернӗ.
Малтанласа палӑртнӑ тӑрӑх, «КИА Сид» автомашинӑна тытса пыракан 33 ҫулти водитель юрлӑ ҫул ҫинче руле тытса чараймасӑр хирӗҫ ҫул ҫине тухса кайнӑ. Унта вӑл «Ниссан Кашкай» машинӑпа ҫапӑннӑ.
Инкекре икӗ водитель те аманнӑ. Пульницӑна икӗ хӗрарӑмпа 8 ҫулти ачана та илсе кайнӑ. Ача «Ниссан Кашкайра» пулнӑ.
Маларах эпир ӗнер Куславкка районӗнче пурӑнакан, пулӑран таврӑнакан пулӑҫсен машини тивсе кайнине, автомобильтисем шар курманние, анчах машина ҫунса кайнине пӗлтернӗччӗ.
Пирӗн республикӑра «Время отдыхать в Чувашии» (чӑв. Чӑваш Енре канма вӑхӑт) проекта пурнӑҫласа Ҫӗнӗ ҫул вӑхӑтӗнчи вӑрӑм канмалли кунсене асра юлмала та хаваслӑ ирттерме майсем туса пачӗҫ. Туристсем тӗрлӗ районпа хулана ҫитсе унти кӑсӑклӑ вырӑнсемпе паллашаҫҫӗ. Проекта хутшӑнакансем Сӗнтӗрвӑрри, Улатӑр, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче, Шупашкар районӗсенче пулма ӗлкӗрнӗ ӗнтӗ. Ӗнер вӗсем Муркаш районне ҫитнӗ. Ҫавӑнпа Ҫӗнӗ ҫул ҫӳревӗ вӗҫленнӗ.
Муркашри тӗп лапамри елка тавра «Новогодние приключения или Волшебство только начинается» ятпа уяв иртнӗ. Унта юмахри тӗрлӗ сӑнар пуҫтарӑннӑ. Ачасемпе аслисем елка йӗри-тавра хаваслӑн ҫаврӑннӑ, ташланӑ, юрланӑ. Хӗл Мучипе юнашар тӑрса сӑн ӳкерӗнме те кашниех тӑрӑшнӑ.
Муркаш районӗнчи Юнкӑ ялӗнчи кинемейсем «Мэш» телеграм-канала лекнӗ. Ҫак хыпара тӗнче тетелӗнче хыпарланӑ.
Унта ӗнентернӗ тӑрӑх, карчӑк-кӗрчӗк сак ҫинче карас ҫыхӑнӑвне тиркешсе ларнишӗн ята кӗрсе штраф тӳленӗ.
Юнкӑ ялӗнче пурӑнакансене ялта ҫыхӑну компанийӗсенчен пӗри вышка лартса хуни тарӑхтарнӑ. Ял ҫыннисем ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, вӗлле хурчӗ ылтӑн хурт пулма пӑрахнӑ — хуҫисене пылпа савӑнтарма чарӑннӑ, ӗнесем сӗт чакарнӑ.
Аслӑ ҫулхисем хушма хуҫалӑхшӑн пӑшӑрханаҫҫӗ пулӗ те, ҫамрӑксем, тен, савӑнаҫҫӗ те-ши? 21-мӗш ӗмӗрте вӗсене йӗркеллӗ ҫыхӑну хатӗрӗсӗр пурӑнма йывӑр пек туйӑнать-тӗр.
Апла-и, капла-и — шикли шикленнӗ, кӗрӗк пӗркеннӗ тени мӗн тесен те тӗрӗс пулӗ: вышка вырнаҫтарнипе юнкӑсем ниепле те ҫырлахасшӑн мар курӑнать.
Ӗнер, раштав уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Муркаш районӗнчи Сидукасси ялӗ патӗнче ҫын вилмелле инкек пулнӑ. Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, полици ӗҫченӗ «Фольксваген» автомобильпе пынӑ чух «Ситукасси ялӗ» общество чарӑнӑвӗ патӗнче хӗрарӑм ҫине пырса кӗнӗ. Пакунлӑ ҫын шар кӑтартнӑ 54-ри хӗрарӑм ҫавӑнтах вилнӗ.
Инкек каҫхи ултӑ сехет тӗлӗнче пулнӑ. Машина пырса ҫапнипе куҫне хупни Ситуккасси ялӗнче пурӑннӑ. Руль умӗнче полицейски ҫав вӑхӑтра ӗҫпе ҫула тухманни паллӑ. Йӗрке хуралҫи авари вырӑнӗнчен тапса сикмен.
Инкек тӗлӗшпе РФ Следстви комитечӗн иеспубликӑри управленийӗн тӗпчевҫисем тӗрӗслев пуҫарнӑ. Эпир пӗлнӗ тӑрӑх, Шалти ӗҫсен министерствин яваплӑ специалисчӗсем те ку факта тӗрӗслеҫҫӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (04.05.2025 03:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 742 - 744 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 4-6 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Фёдоров Михаил Фёдорович, чӑваш этнографӗ, ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлнӑ. | ||
| Васан Анатолий Васильевич, чӑваш сӑвӑҫи, литература тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Н.В. Фёдоров Республика кунне патшалӑх уявӗ шутне кӗртнӗ. | ||
| Республика кунне патшалӑх уявӗсен шутне кӗртнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |